اکوکاردیوگرافی در بیماران تحت شیمی‌درمانی | پایش سلامت قلب در مسیر درمان سرطان
شیمی‌درمانی با وجود اثربخشی بالا در درمان بسیاری از سرطان‌ها، می‌تواند عوارض جانبی بر عملکرد قلب داشته باشد. به همین دلیل، استفاده از اکوکاردیوگرافی (Echocardiography) به عنوان یک روش غیرتهاجمی و دقیق برای پایش سلامت قلب در بیماران تحت درمان، اهمیت ویژه‌ای دارد.
چرا سلامت قلب در طول شیمی‌درمانی اهمیت دارد؟
برخی داروهای شیمی‌درمانی مانند آنتراسایکلین‌ها (مثل دوکسوروبیسین) یا داروهای هدفمند (مثل تراستوزوماب) ممکن است باعث کاردیوتوکسیسیتی (آسیب به عضله قلب) شوند. این آسیب ممکن است به مرور زمان باعث کاهش قدرت پمپاژ قلب و حتی نارسایی قلبی شود، به‌خصوص اگر به موقع تشخیص داده نشود.
اکوکاردیوگرافی چگونه به بیماران سرطانی کمک می‌کند؟
✅ ارزیابی اولیه عملکرد قلب قبل از شروع شیمی‌درمانی
✅ پایش منظم عملکرد بطن چپ (EF یا EF%) در طول درمان
✅ تشخیص زودهنگام نارسایی قلبی تحت بالینی (Subclinical Cardiotoxicity)
✅ تصمیم‌گیری در مورد ادامه یا تغییر درمان سرطانی بر اساس وضعیت قلب
چه نوع اکوکاردیوگرافی در بیماران شیمی‌درمانی استفاده می‌شود؟
-
اکو دو بعدی (2D Echo): برای بررسی ساختار و عملکرد کلی قلب
-
اکو با داپلر: برای بررسی جریان خون در دریچه‌ها و عروق قلب
-
اکو با تکنیک Strain Imaging: برای تشخیص زودتر آسیب عضله قلب حتی پیش از کاهش EF
-
اکوکاردیوگرافی سه‌بعدی یا بافتی: در مراکز پیشرفته برای تحلیل دقیق‌تر
فواصل انجام اکو در بیماران شیمی‌درمانی
-
قبل از شروع درمان: ارزیابی پایه‌ای عملکرد قلب
-
در فواصل مشخص در طول شیمی‌درمانی: بسته به نوع دارو و دوز مصرفی
-
پس از پایان درمان: جهت بررسی ماندگاری یا بازگشت آسیب قلبی
چرا پایش قلبی تحت نظر متخصص اهمیت دارد؟
دکتر محبوبه شیخ، متخصص قلب و عروق و دارای فلوشیپ فوق‌تخصصی اکوکاردیوگرافی پیشرفته، با همکاری با پزشکان آنکولوژیست، روند درمان را با نظارت دقیق بر عملکرد قلبی بیمار همراه می‌سازد. استفاده از تکنولوژی‌های تصویربرداری پیشرفته، به پزشک این امکان را می‌دهد که حتی کوچک‌ترین تغییرات در عملکرد قلب را شناسایی و کنترل کند.
💡 اگر تحت شیمی‌درمانی هستید یا قصد شروع آن را دارید، حتماً با پزشک خود درباره پایش قلبی مشورت کنید. اکوکاردیوگرافی یک ابزار حیاتی برای ادامه‌ی مطمئن و ایمن درمان سرطان است.